Vajina girişi çevresindeki kasların istem dışı kasılması sonucu cinsel ilişkinin ağrılı veya imkansız hale gelmesine verilen addır. Bu istem dışı vajina refleksi, cinsel ilişki esnasında, tamponla, doktor muayenesi ve kendi parmağı ile bile tetiklenebilir. Oluşan spazm, vajina girişini kapatarak cinsel ilişkiyi imkansız hale getirir. Devam edilmesi halinde ağrıya neden olur. Ayrıca vücudun diğer kas guruplarında da spazmlar oluşturarak bazen soluk almada dahi zorluk yaşatabilir. Olayın bitmesiyle ile birlikte kaslar gevşeyerek eski normal duruma geri döner. Kadınlarda vajinismus değişik formlarda görülebilir. Bazıları sadece cinsel ilişki esnasında oluşur; ancak doktor muayenesi ve tampon koyma esnasında sorun yaşamazlar. Bazıları hiçbir nesnenin girişine izin vermezler. Bazıları ise kısmen penis girişine izin verir; ancak ilişki ağrılı olur.

Vajinismus ne sıklıkta görülüyor?

Görünme sıklığı tam olarak bilinmemekle birlikte yüzde 10 olduğu tahmin ediliyor. Çeşitli raporlarda bu konuda değişik istatistiklere yer verilmektedir. Bunun nedeni çiftlerin vajinismustan utanç duyarak gizli tutmalarıdır. Bu da tıbbi yardım almalarını geciktiriyor ve zorlaştırıyor. Dünya üzerindeki bütün toplumlarda yüz binlerce kadında vajinismusun bir formu görülmektedir.

Vajinismus tiplerine biraz açıklık getirebilir miyiz?

Daha önce cinsel ilişkisi olmuş veya olmamış her kadın vajinismus olabilir. Kas kasılması nedeniyle daha önce hiçbir şekilde ağrısız cinsel ilişkisi olmaya tiplere ‘primer vajinismus’ diyoruz. Bu, birincil tip cinsel ilişki veya ilk jinekolojik muayenede ortaya çıkar. ‘Sekonder vajinismus’ denilen tip ise, daha önce normal ağrısız cinsel ilişkisi olup vajinismusun daha sonra ortaya çıktığı durumları tanımlar. Bazen travma ve cerrahi işlem sonrası primer sorunlar tamamıyla ortadan kalksa dahi cinsel ilişkiye giremezler.

Nedenlerin çok çeşitli olabileceğini söylemek mümkün mü ?

Çoğu kadın için vajina kaslarının istem dışı, bilinçsizce kasılması bir sürpriz olur. Kadın cinsel istek duyduğu halde ilişki gerçekleşmez. Bu reaksiyonun temelinde değişik, yanlış ve sağlıksız cinsel mesajların bilinçaltına yerleşerek, vajina çevresindeki kasları refleks olarak kasması yatar. Bu mesajların kaynağı ağrı korkusu, hamilelik korkusu, cinsel kötü kullanım (abuse), tıbbi veya fiziksel durumlar olduğu gibi aşırı heyecan, yetersiz seks eğitimi, aşırı tutucu veya dengesiz eğitim, evdeki şiddet ortamı, aile korkusu ya da güvensizlik gibi çok çeşitli nedenler de olabilir.

Tanıda ve tedavide önemli olan nedir?

Uygun tedavinin planlanması için, ağrılı ilişkiye neden olan diğer tıbbi ve fiziksel durumların ekarte edilmesi gerekir. Ağrılı cinsel birleşmeye neden olan bazı durumlar şöyle sıralanabilir: Vulvodiniya/vestibulodiniya, pelvis iltihabı hastalıkları (PID), over kisti, mesane veya idrar yolları enfeksiyonları, vajina atrofisi, vajina kuruluğu, vajina prolapsusu, rijit veya kalın himen, doğum travması, vulva kanseri, vajina enfeksiyonları, derideki hastalıklar (Lichen skleroz, ekzema, sedef ), eklemleri tutan ve eklem hareketlerini kısıtlayan romatizma hastalıkları…

Vajinismus Tedavisinde 

Psikoterapi: Gevşeme öğrenilmesi gereken bir beceridir. Gevşemeyi bilmeyen birine bunu söylemekle sonuç alınamaz. Bu nedenle psikoterapi tek başına etkin tedavi metodu değildir. Gevşemeyi bilmeyen birinde başaramama korkusu ankisiyeteye neden olur. Dolayısıyla kalp atışları artar, kaslar gerilir, soluma yüzeyselleşir ve tansiyonun yükselmesine neden olur. Vajinismus, pelvik tabanı kaslarının istem dışı kasılması sonucu oluştuğu için tedavide bu kasların gevşemesine yönelik olmalıdır.

Egzersizler:

• Kegel egzersizleri: Pelvik tabanı (Pubococcygeus) kaslarını güçlendirme ve kontrol etmeye yönelik egzersizlerdir.
• Solunum egzersizleri: Solunumu kontrol etmeye yönelik egzersizlerdir.
• Gevşeme egzersizleri: Tüm vücut kaslarında gevşemeyi öğrenmeye yönelik egzersizlerdir.
• Vajinal dilatatörler: Çeşitli ölçülerde vajinal dilatatörler kullanılarak kendi kendine eğitim ve gevşeme yöntemidir.
• Parmak Egzerizleri
• İmajinasyon çalışmaları
•